Çerçeve Köşe Ahşap Birleştirmeler

Çerçeve Köşe Ahşap Birleştirmeler

Çerçeve Köşe Birleştirme teknikleri doğramalar başta olmak üzere çerçeve konstrüksiyonlu tüm mobilyalarda sıklıkla kullanılır.

1. Çakma ve Kertme Geçmeli Ahşap Birleştirmeler
2. Açık Zıvana Ahşap Birleştirme
3. Yarım Açık Zıvana Ahşap Birleştirme
4. Hampaylı Zıvana Açık ve Kör Delikli Ahşap Birleştirme
5. Çift Zıvanalı Açık ve Gönyeburun Ahşap Birleştirme
6. 1/3 ve 2/3 Lambalı Zıvana Ahşap Birleştirme
7. Kinişli Zıvana Ahşap Birleştirme
8. Gönyeburun Zıvana Ahşap Birleştirme
9. Kavelalı Gönyeburun Ahşap birleştirme
10. Çıtalı Gönyeburun Ahşap Birleştirmeler

1) Çakma ve Kertme Geçmeli Ahşap Birleştirmeler

Bu teknik, çerçeve köşe birleştirmelerin en kolayıdır. Burada çiviler yüzeye dik değil eğik olarak çakılmalıdır. Arkadan çıkan çivi çıkıntılarını ağaç malzemenin elyaf yönüne doğru bükülmelidir. Alt kayıt içine doğru gömerseniz daha da sağlam olur.

Şekil 1: Çakma Ahşap Birleştirme

Şekil 2: Kertme Ahşap Birleştirme

Şekil 3: Kertme Ahşap Birleştirme

Şekil 4: Kertme Gönyeburun Ahşap Birleştirme

Şekil 5: Kertme Gönyeburun Ahşap Birleştirme

Düz ve gönyeburun yapılan diğer iki birleştirme daha iyi işlerde kullanılır. Bunlar sadece tutkallanabileceği gibi kavelalar da eklenerek kullanılabilir. Fakat bunların geniş bir kullanma yerleri yoktur.

2) Açık Zıvanalı Ahşap Birleştirme

Bu tekniğin yapımı kolaydır ve sağlam bir birleştirmedir. Çerçevenin iç cumbalarına profilli çıta çevrilerek çerçeve konstrüksiyonlu mobilyalarda ve ızgaralı çerçeve yapımında da sıklıkla kullanılır. Fakat çerçeve cumbalarından zıvanaların maktaları gözüktüğü için değerli ürünlerin yapımında kullanılmaz.

Şekil 6: Açık Zıvana Ahşap Birleştirme

Şekil 7: Açık Zıvana Ahşap Birleştirme

Bu birleştirmelerde zıvana kalınlığı parça kalınlığının 1/3 ü, genişliği ise tam kayıt genişliği kadardır. Küçük işletmelerde zıvanalar kol veya el testeresi ile kesilir. Dişi zıvanalar da delik kalemi ile boşaltılır. Klasik makinesi olan atelyelerde ise şerit testere, daire testere ve freze makinasında yapılabilir. Fabrikalarda ise komple zıvana makinaları ile yapılabilmektedir.

3) Yarım Açık Zıvana Ahşap Birleştirme

Bu birleştirme tekniğinde, çerçevenin karşılıklı iki cumbasından zıvana görülmez. Özellikle komodin, dolap gibi işlerde çekmece altlarına ve aralarına gelen çerçevelerin ön ve yan kayıtları bu birleştirme ile birleştirilir. Böylece ön kayıtın cumbasından zıvana görülmez.

Şekil 8: Yarım Açık Zıvana Ahşap Birleştirme

Şekil 9: Yarım Açık Zıvana Ahşap Birleştirme

Erkek zıvananın boyu kayıt genişliğinden 7-10 mm kısa yapılır. Dişi zıvana da delik makinasında matkapla açılır. Zıvana kalınlık ve genişlikleri açık zıvana birleştirmenin aynısıdır.

4)  Hampaylı Zıvana Açık ve Kör Delikli Ahşap Birleştirme

Bu birleştirme kör delikli veya zıvana kısmı açık yapılabilir. Erkek zıvanaların uçlarına kama çakılarak daha da sağlamlaştırılabilir.

Kayıt genişliğine bağlı olarak zıvanaların genişliği kayıtın 3/4ü veya 2/3ü kadardır. Hampayların genişliği de kayıtın 1/4ü veya 1/3ü kadar olur. Kapılarda ve kayıt genişliğinde 15-20 cm olan çerçevelerde hampayı 1/4, dar çerçevelerde ise 1/3 genişlikte imal edilir. Ancak doğralamalar da kalınlık  30-40 mm olduğu için bu kurala uyulmaz. Hampayların 15 mm uzun yapılmaz

Şekil 10: Hampaylı Zıvana Ahşap Birleştirme

Şekil 11: Hampaylı Zıvana Ahşap Birleştirme

Şekil 12: Gizli Hampaylı Zıvana Ahşap Birleştirme

Şekil 13: Gizli Hampaylı Zıvana Ahşap Birleştirme

Bu birleştirmede delikler elde delik kalemi ile yada delik makinası ve zincirli freze makinaları ile açılabilir. Delik makinasında matkapla açılan zıvanaların kenarları, zincirli freze ile açılan kör delikli zıvanaların da delik diplerinin kenarları yuvarlak olur. Her iki türlüde erkek zıvanaları deliklere uydurmak veya deliklerin kavisli çıkan kısımlarını delik kalemi ile köşeli hale getirmek gerekmektedir. Deliklerin köşeli yapılması sağlamlığı arttırır. Dolayısıyla oturma mobilyası gibi ürünlerde tercih edilmektedir.

5) Çift Zıvanalı Açık ve Gönyeburun Ahşap birleştirme

Bu birleştirme genişliği az kalınlığı fazla olan vitrin kapakları ve yanları ile kalın çerçevelerin yapılmasında kullanılır. Kayıt 5 eşit parçaya bölünerek markalanarak çift zıvana yapılır. Birleştirmeler arasında en sağlam olan birleştirme tekniklerindendir. Özellikle vitrin kapak ve yanları önden yada hem önden hem arkadan gönyeburun da yapılabilir.

Şekil 14: Çift Zıvanalı Açık Ahşap Birleştirme

Şekil 15: Çift Zıvanalı Açık Ahşap Birleştirme

Şekil 16: Çift Zıvanalı Gönyeburun Ahşap Birleştirme

Şekil 17: Çift Zıvanalı Gönyeburun Ahşap Birleştirme

Bu birleştirmede önceki teknikler gibi elle veya "açık zıvanalı" birleştirme tekniğinin yapıldığı tüm makinalarda yapılabilmektedir.

6) 1/3 ve 2/3 Lambalı Zıvana Ahşap Birleştirme

Mobilyalarda lamba genişliği kayıt kalınlığının 2/3 ü, pencere çerçevelerinde kalınlığın 1/3 ü kadar yapılır. Lamba derinliği de mobilya çerçevelerinde kayıt kalınlığının 1/2 si kadar, pencerelerde 10-13mm arası ölçülerde tasarlanıp imal edilir. Mobilya çerçevelerinde lamba genişliği kalınlığın 2/3 ü kadar açıldığı için dişi zıvana uzunluğu kayıt genişliğinden lamba derinliği kadar az açılır. Erkek zıvananın da lambaya gelen tarafı lamba derinliği kadar uzun olmalıdır.

Şekil 18: 2/3 Lambalı Zıvana Ahşap Birleştirme

Şekil 19: 2/3 Lambalı Zıvana Ahşap Birleştirme

Şekil 20: 1/3 Pencere için Lambalı Zıvana Ahşap Birleştirme(ARKA)

Şekil 21: 1/3 Pencere için Lambalı Zıvana Ahşap Birleştirme(ÖN)

Şekil 22: 1/3 Pencere için Lambalı Zıvana Ahşap Birleştirme 

Bu teknikte işlem sırasına göre önce lamba açılıp sonra zıvanaların açılması daha doğru olur. Zıvanalar "Açık zıvanalı" birleştirme tekniğindeki gibi açılır.

Bu birleştirme tekniği çerçeve içine cam, ayna, kontrplak, lif levha gibi gereçlerden biri yerleştirilecek işlerde uygulanır.

7) Kinişli Zıvana Ahşap Birleştirme

Çerçeve boşluğuna kontrplak, lif levha, ve kaplamalı veya kaplamasız ince talaş levhası yerleştirilecek ürünlerde bu birleştirme tekniği kullanılır. Kiniş derinliği 8-10mm veya parça kalınlığının yarısı kadar açılır. Genişliği ise çerçeve içerisine konacak parçanın kalınlığına uygun olarak açılır. Kinişler kiniş rendesi, yalpalı veya normal daire testere ile de açılabilir. Yıldız bıçaklarla da açılması mümkündür.

Şekil 23: Kinişli Zıvana Ahşap Birleştirme

Şekil 24: Kinişli Zıvana Ahşap Birleştirme

Dişi zıvana açılacak kayıtların zıvana markası kiniş derinliği kadar az olmalıdır. Bu teknik düşük bütçeli ürünlerin yapımında tercih edilir. Eğer kalite arttırılmak isteniyorsa açık zıvanalı birleştirmenin iç cumbalarına profilli çıta çevrilerek daha güzel görünüş sağlanır.

8) Gönyeburun Zıvana Ahşap Birleştirme

Bu birleştirmeler açık, gizli, yabancı çıtalı, tek veya iki taraflı gönyeburun şeklinde yapılabilirler. Gizli zıvanalı yapıldığı takdirde çerçeve cumbalarından zıvana görülmez. Dolayısıyla kaliteyi arttırır. Kordon açmaya da elverişlidirler 

Şekil 25: Gönyeburun Zıvana Ahşap Birleştirme

Şekil 26: Gönyeburun Zıvana Ahşap Birleştirme

9) Kavelalı Gönyeburun Ahşap Birleştirme

Kavelalı birleştirme girinti ve çıkıntısı kordonlu çerçevelerde kolçaklı sandalyelerin kolçaklarında tercih edilir. Kavelalar iç cumbaya yakın, kalınlıkları ise kayıt kalınlığının 1/3 ü veya biraz daha kalın yapılabilir. Delikler delindikleri yüzeye tam dikey delinmeli ve her birine hafifçe havşa açılmalıdır. Kavela boyları delik derinlikleri toplamından 1mm kısa yapılır. Başlarına pah kırılırsa daha iyi tutkal tutar ve açıklık kalmadığı için daha iyi alışır.

Şekil 27: Kavelalı Gönyeburun Ahşap Birleştirme

Şekil 28: Kavelalı Gönyeburun Ahşap Birleştirme

Delikler elde delinecekse fortsner matkap veya ucu merkezli matkap kullanılmalıdır. Aksi halde deliklerde kaçıklık olma riski mevcuttur.

10) Çıtalı Gönyeburun Ahşap Birleştirmeler

Bu birleştirme teknikleri çoğunlukla küçük resim çerçeveleri ile basit çerçevelerin imalatında tercih edilir. Çünkü yukardaki teknikler kadar sağlam değillerdir. 

Şekil 29: Çıtalı Gönyeburun Ahşap Birleştirmeler

Şekil 30: Çıtalı Gönyeburun Ahşap Birleştirmeler

Şekil 31: Çıtalı Gönyeburun Ahşap Birleştirmeler

Şekil 32: Çıtalı Gönyeburun Ahşap Birleştirmeler

Önce kinişler açılır sonrasında çıtası konarak tutkallama işlemi yapılır. Diğerinde ise çerçeveni önce ek yerleri açılır daha sonra daire testeresinde çıta kanalları açılır ve çıtalar tutkallanır.