Çoklu Daire Testere Ahşap İşleme Makinesi (Çoklu Dilme)

Çoklu Daire Testere Makinesi (Çoklu Dilme)

Çoklu dilme makineleri aynı mil üzerine takılmış iki veya daha fazla daire testere vasıtasıyla aynı anda genişliği veya kalınlığı çıkarılmış bir veya daha fazla parça çıkarabilen makinelerdir. 

Kerestelerin bir yüz ve bir cumbasının rendelenmesinin zorunlu olmaması ve aynı anda birden fazla kesim yapabilmesi nedeniyle verimi yüksek bir makinedir. Daha önceden boyları ölçülendirilmiş kereste ile çalışıldığında kalite ve verim maksimum seviyeye getirilebilmektedir. Doğrama ve seri üretim yapan fabrikalarda özellikle tercih edilmektedir.

1) Gövde 

Dökme demirden yapılmış olup, diğer elemanları üzerinde taşır. Gövdenin, oldukça ağır ve hacimli olması nedeniyle, bağlantı elemanları ile tabana bağlanmasına gerek yoktur.

2) Tabla

Iş parçasının hareketine yataklık eden kısım olup, sabit ve hareketli kısım olarak iki başlıkta incelenir. Hareketli kısım "Palet" olarak adlandırılıp, parçanın bıçaklara doğru hareketini sağlar. Çift milli (alttan ve üstten kesim yapan) çoklu dilme makinelerinde ön ve arka (giriş-çıkış) paletleri olmak üzere parçalı yapılır. Tablanın sabit kısmı ise, geniş parçaların işlenmesine yataklık eder.

3) Mil

Bıçakların belirli aralıklarla takılmasını sağlar. Bazı çoklu dilme makinelerinde teleskop mil sistemi uygulanabilir. Teleskop mil sisteminde, bıçakların takıldığı mil ve motora bağlı olan mil birbirine özel bağlantı sistemi ile bağlanır. Bıçaklar belirli aralıklarla mil üzerinde ayarlandıktan sonra motor miline dolayısıyla makineye takılır. Bıçakların ayarlanabilme kolaylığı bu sistemin avantajıdır Komple milli sistemde ise bıçaklar direkt olarak makine üzerinde ayarlanır. Mil motora akuple olarak bağlıdır. Çift milli makinelerde alttan ve üstten kesiş yapma özelliği vardır.

    Şekil 1: Teleskop mil sistemi

4) Baskı Silindirleri

Genel bir kural olmamakla birlikte, iki adet testere önünde iki adet de testere arkasında olmak üzere dört adet sevk silindiri bulunur. Bazı modellerde, daha küçük parçaların da işleme sokulmasını sağlamak amacıyla testerelerin hemen önüne ve arkasına yarım veya tam baskılı baskı silindirleri ve ahşap parça konulabilir.

5) Emniyet Tırnakları

Çalışma esnasında, verilen parçanın geriye fırlama olasılığına karşı düşünülmüş emniyet ve korumayı sağlayan metal tırnaklardır (Şekil 2). Makine türlerine göre, tırnakların yerleşimi değişebilmektedir.

Şekil 2: Emniyet tırnakları

6) Siper

Bıçakların konumuna bağlı olarak parçanın konumunu ve genişlik ayarını düzenlemeye yardımcı olur. Makine modeline bağlı olarak; mekanik, elektrik-elektronik veya pnömatik kontrollü olabilir (Şekil 135). Bu ana ve yardımcı elemanlar dışında, makinenin gelişmişlik derecesine göre, üretim kapasitesi, ağaç kusuru tespiti ve buna bağlı bıçak ayarı, verim optimizasyonu ve koruyucu bakım için lazer sistemli algılayıcılar, dijital göstergeli elektrik-elektronik aygıtlar ve kompüteriz sistemlere de yer verilebilmektedir. Makineye kombine edilmiş lazer algılayıcılar ile, ahşabın kusur durumuna göre, elektronik kontrollü siper ve kesiciler pozisyon değiştirebilmektedir.

7) Konveyörler ve Konveyör Sistemler

Bir üretim hattında, bir ürünün toplam üretim zamanının % 30-60'ının taşımalar için harcandığı düşünülürse, gerek makine içi ve gerekse makineler arası taşıma sisteminin önem kendiliğinden ortaya çıkar. Çoklu dilme gibi, üretim kapasitesinin yüksek olduğu makinelerde, yükleme ve boşaltma için ek taşıma sisteminin kurulması gerekir. Ayrıca, çoklu dilmede geniş keresteler bir defada işlenemez. Bu nedenle, geniş kerestelerin iki defa makineye verilmesini sağlayacak makine içi dönüş sisteminin oluşturulması gerekir. 

       

Şekil 3: Çoklu dilme makinelerinde boşaltma ve geri dönüş için taşıma sistemleri

• a: bantlı
• b: bantlı ve makaralı
• c: makaralı

Çoklu Dilme Makinesi Testere Lamalarını Sökmek-Takmak

• Palet ve kesici motorunu durdurduktan sonra, kesicilerin koruyucu kapağı açılır.

• Sökme esnasında kesicilerin dönmesini önlemek için, kesiciler, makinenin kendi düzeneği ile veya diğer yardımcı aparatlarla sabitlenir. Bazı makinelerde ise testerelerin takıldığı mil komple çıkarılabilmektedir.

• Makinenin özel anahtarı ile somunu, kesicinin dönme yönünde olmak üzere döndürülerek çıkarılır.

• Kesiciler ve aradaki bilezikler (rulmanlar) çıkarılır ve mil temizlenir.

• İşe uygun ve bilenmiş testereler işlenecek parça genişliğine uygun aralıklarla mile yerleştirilir. Somun, kesicilerin dönme yönüne ters olmak üzere normal kuvvetle sıkılır.

• Bıçaklar dışarda takılmışsa, mil komple yerine yerleştirilir.

• Elle çevirerek son kontrol yapılır ve koruyucu kapak kapatılır.

Çoklu Dilme Makinesinde Parça Biçme

Çoklu dilme makinelerinde en önemli işlem, bıçakların kesilecek parça genişliğine göre ayarlanmasıdır. İstenen parça genişliğine göre bıçak ayarı, milin tek veya çift oluşuna (alt-üst), bıçakların sabit veya hareketli oluşuna, kerestenin sulama durumuna, kerestedeki muhtemel kusurlara ve kerestenin sağa sola hareket edebilmesine bağlı olarak değişir.